↑ Επιστροφή σε 2017-2018

Ομιλία με θέμα: «Η σχολική επίδοση και ο ρόλος της οικογένειας»

Σχολική επίδοση και σχολική επιτυχία.. Λαμβάνοντας υπόψη την τεράστια επίδραση που έχει η συμπεριφορά των γονέων στα παιδιά, είναι ιδιαίτερης σημασίας να κατανοήσουμε πόσο επίσης καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει στη διαδικασία της μάθησης. Η σχολική επίδοση ενός μαθητή ορίζεται ως η αξιολόγηση της απόδοσης του μαθητή σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία. Η εμπλοκή των γονέων στο διάβασμα του παιδιού, μπορεί να έχει θετικές αλλά και αρνητικές επιπτώσεις, ανάλογα με την έκταση και την ποιότητα της. Είναι δυνατόν να ενισχύσει και να επιταχύνει τον ρυθμό με τον οποίο κατακτά ο μαθητής την ύλη του σχολείου ενώ  μπορεί και να παρεμποδίσει τη μάθηση ξεπερνώντας συχνά το όριο της  «βοήθειας» ή του «ελέγχου».

Η μελέτη στο σπίτι αποσκοπεί στην εξάσκηση και στην επανάληψη προκειμένου να εδραιωθούν οι γνώσεις που έχουν ήδη κατακτήσει οι μαθητές μέσα στην τάξη. Επίσης βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες αυτό-οργάνωσης και διαχείρισης του χρόνου, οι οποίες κρίνονται απαραίτητες σε όλες τις πλευρές της μελλοντικής ζωής τους. Καθοριστικοί παράγοντες στη διαδικασία της μάθησης είναι η ηλικία του παιδιού, η προετοιμασία και οργάνωση της μελέτης, η διαχείριση του χρόνου (ξεκούραση – παιχνίδι – μελέτη), η αυτονομία, η ισορροπημένη διατροφή και ο ύπνος. Ένας επιπλέον καθοριστικός παράγοντας είναι το κίνητρο του παιδιού. Λέγοντας κίνητρο εννοούμε οτιδήποτε ωθεί ή παρασύρει σε δράση το άτομο, αυτό μπορεί να είναι είτε εσωτερικό είτε εξωτερικό (παιχνίδια, βόλτες, βαθμοί, έπαινοι, αρνητικές συνέπειες πράξεων). Οι προσδοκίες των γονιών αποτελούν έναν σημαντικό παράγοντα επιρροής για το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό μέλλον των παιδιών. Η ενθάρρυνση της οικογένειας για ανώτερες σπουδές και επιδίωξη καριέρας φαίνεται ότι επηρεάζει τις επιλογές και τις επιδιώξεις του ατόμου.

Οι γονείς συχνά δε γνωρίζουν πώς να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους στο εκπαιδευτικό σύστημα. Οι παρακάτω είναι μερικές από τις προτάσεις που οι γονείς θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν για την ανάπτυξη και ενίσχυση του κινήτρου κατά τη μαθησιακή διαδικασία και ειδικότερα κατά τη μελέτη των σχολικών μαθημάτων στο σπίτι:

  • Αυξήστε την προσδοκία σας σχετικά με τις ικανότητες των παιδιών.
  • Αξιοποιείστε τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τους κατά τη μελέτη. Για παράδειγμα, σ’ ένα παιδί που του αρέσουν οι αθλητικές δραστηριότητες μπορούμε να ενισχύσουμε την εκμάθηση της ανάγνωσης με το διάβασμα ενός αθλητικού περιοδικού ή την εκμάθηση της γραφής με το γράψιμο μιας παραγράφου για έναν αγώνα ποδοσφαίρου που παρακολούθησε.
  • Δημιουργήστε ένα περιβάλλον ή ένα πρόγραμμα μελέτης που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Έτσι, για ένα παιδί που διασπάται εύκολα, φροντίζουμε να κάνει συχνά διαλείμματα.
  • Χρησιμοποιήστε την ενθάρρυνση και την λεκτική επιβράβευση, όχι μόνο του αποτελέσματος, αλλά και της προσπάθειας του μαθητή. Η δύναμη της ενθάρρυνσης και του επαίνου είναι πολύ σημαντική και συχνά ίσως υποτιμάται η αξία της και παραβλέπεται. Ωστόσο συνιστά έναν πολύ απλό και άμεσο τρόπο ενίσχυσης της μαθησιακής διαδικασίας.
  • Επιβραβεύστε με κάποια υλική ανταμοιβή. Για να είναι αποτελεσματική, αυτού του είδους η επιβράβευση θα πρέπει να ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες του παιδιού. Επίσης κρίνεται σκόπιμο να δίνεται κατόπιν της ολοκλήρωσης ενός μαθησιακού στόχου και να τηρείται κάποιο μέτρο στη χορήγηση της.
  • Αξιοποιείστε εναλλακτικά μέσα μάθησης ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες τους. Μερικά απ’ αυτά τα μέσα είναι εκπαιδευτικό λογισμικό στον υπολογιστή, επιτραπέζια παιχνίδια, εκπαιδευτικές κάρτες, ζωγραφική, κολλάζ, παζλ κ.α.
  • Διαμορφώστε και προσφέρετε ένα σωστό πρότυπο προς μίμηση. Συνήθεις όπως το να διαβάζουμε ένα βιβλίο ή την εφημερίδα, να λύνουμε ένα σταυρόλεξο προωθούν ένα θετικό πρότυπο.
  • Δώστε έμφαση στα οφέλη της μάθησης. Μιλώντας στα παιδιά με προσωπικά παραδείγματα για το πόσο μας ωφέλησε η μάθηση συνδέοντας επιμέρους τομείς των μαθημάτων με τα προσωπικά πλεονεκτήματα που μπορεί να έχει ο μαθητής, το κίνητρο για μάθηση θα ενθαρρυνθεί.

Προσπαθήστε να αποφύγετε συμπεριφορές όπως:

  • Να εκνευρίζεστε
  • Να πιέζετε τον μαθητή/τρια
  • Να παρεμβαίνετε δίνοντας του έτοιμες λύσεις
  • Να κάνετε συγκρίσεις
  • Να χαρακτηρίζετε το παιδί
  • Να γίνονται οι γονείς – «μαθητές»
  • Να δίνετε έμφαση στα λάθη

Το κάθε παιδί είναι μοναδικό όπως μοναδικές είναι και οι ανάγκες του. Έχει την ανάγκη να νιώθει ότι έχει δίπλα του ανθρώπους που το αγαπάνε, το υπολογίζουν, το προσέχουν, το ακούν και το αποδέχονται, με ότι επίδοση κι αν έχει, όσες φορές κι αν αποτύχει ή επιτύχει. Ένα υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση της σχολικής επίδοσης, αλλά και στην προσωπική επιτυχία του ατόμου.